جواب آزمایش سرطان خون
لوسمی یا سرطان خون نوعی از سرطان است که معمولا از مغز استخوان شروع می شود. این نوع سرطان باعث تولید تعداد زیادی گلبول سفید غیر طبیعی می شود. این گلبول های سفید ناقص الخلقه بوده و کامل تشکیل نشده اند. به این گلبول های غیر طبیعی سلول های لوکمی یا سرطان خون گفته می شود. خونریزی غیر عادی، کبودی، احساس خستگی شدید، تب و عفونت از نشانه های این بیماری می باشد. این نشانه ها به دلیل عدم وجود سلول های خونی طبیعی به وجود می آید. برای تشخیص این بیماری از آزمایش خون و بیوپسی مغز استخوان می توان کمک گرفت.
آزمایش سرطان خون
نشانه های سرطان خون در آزمایش خون مشخص می شود. با یک آزمایش خون ساده و شمارش سلول های خونی سرطان خون و نوع آن قابل تشخیص می باشد. آزمایش کامل خون cbc و آزمایش گستره یا اسمیر خون محیطی از جمله آزمایش هایی هستند که برای تشخیص سرطان خون می توان از آن ها استفاده کرد.
شمارش کامل سلول های خون
مسئولیت تولید سلول های خونی با مغز استخوان است. در آزمایش شمارش کامل سلول های خونی تعداد و نوع گلبول های قرمز، گلبول های سفید و پلاکت ها مورد ارزیابی قرار می گیرد. این آزمایش همچنین در بردارنده اطلاعات مهمی مانند اندازه گلبول های قرمز و هموگلوبین ها می باشد. برای تشخیص لوسمی یا سرطان خون می توان از این نوع آزمایش خون استفاده کرد. زیرا لوسمی باعث تغییر در سلول های خونی به خصوص تغییر در گلبول های سفید می شود. در لوسمی معمولا گلبول هاس فید افزایش قابل ملاحظه ای پیدا می کنند. البته در موارد حاد و در لوسمی حاد تمام سلول های خونی اعم از گلبول های سفید و قرمز و پلاکت ها به طور قابل ملاحظه ای کاهش پیدا می کنند. این کاهش چشمگیر سلول های خونی به پن سیتوپنی معروف است.
نشانه های سرطان خون در آزمایش خون CBC
همانطور که پیشتر گفته شد سرطان خون باعث تغییر در سلول های خونی می شود. انواع مختلف سرطان خون تاثیرات مختلفی بر روی سلول های خونی می گذارند. در لوسمی حاد مغز استخوان AML گلبول های قرمز و پلاکت ها کاهش پیدا کرده و از حالت طبیعی کمتر هستند. در لوسمی حاد لنفاوی ALL نیز مانند AML گلبول های قرمز و پلاکت ها کاهش پیدا می کنند. در لوسمی مزمن مغز استخوان احتمال بالا بودن تعداد گلبول های قرمز وجود دارد. پلاکت ها در این نوع از سرطان خون بالا یا پایین هستند و تعداد گلبول های سفید بسیار بالا رفته و از مقدار طبیعی بیشتر می باشد. یکی دیگر از انواع سرطان خون لوسمی مزمن لنفاوی می باشد. در لوسمی مزمن لنفاوی یا CLL تعداد گلبول های قرمز و پلاکت ها ممکن است ثابت بماند یا افزایش پیدا کند. در این نوع سرطان خون گلبول های سفید به شدت افزایش پیدا می کنند. ممکن است حتی تعداد گلبول های سفید به بیش از 20 هزار سلول در میلی متر مربع یا حتی در مواردی بیش از 100 هزار سلول در میلی متر مربع برسد.
آزمایش گستره یا اسمیر خون محیطی
برای تشخیص لوسمی آزمایش گستره خون محیطی از اهمیت بالایی برخوردار است. در این آزمایش یک قطره از خون را روی یک لام ( سطح شیشه ای که زیر میکروسکوپ قرار می گیرد) پخش می کنند. با روش های مختلفی این قطره خون را رنگ می کنند تا سلول های خونی رنگ بگیرند و دیده شوند. از آن جایی که اکثر سلول های خونی شفاف هستند بدون این کار قابل مشاهده نمی باشند. پس از رنگ گرفتن سلول های خونی لام را زیر میکروسکوپ قرار داده و مورد بررسی قرار می دهند
نشانه های سرطان خون در آزمایش خون گستره خون محیطی
انواع سرطان خون باعث تاثیرات مختلفی بر سلول های خونی می شود که به این شرح می باشد. در لوسمی حاد مغز استخوان AML تعداد زیادی گلبول سفید نابالغ مشاهده می شود. علاوه بر این در بعضی از گلبول های سفید اجسام درون سلولی موسوم به میله های آنور قابل مشاهده می باشد. در لوسمی حاد لنفاوی ALL تعداد زیادی گلبول سفید نابالغ مشاهده می شود که از مقدار طبیعی بسیار بالاتر است. لوسمی مزمن مغز استخوان CML با تعداد بالای گلبول های سفید کالا بالغ قابل تشخیص است. ممکن است گاهی در این نوع سرطان تعدادی گلبول سفید نابالغ نیز مشاهده شود. در لوسمی مزمن لنفاوی CLL گلبول های سفید نابالغ یا وجود ندارند یا بسیار کم هستند اما قطعاتی از گلبول های قرمز در این نوع از سرطان قابل مشاهده می باشد.
کدام آزمایش برای تشخیص سرطان خون مناسب تر است؟
اگر برای شما این سوال پیش آمده است که از بین آزمایش های شمارش کامل سلول های خونی CBC و آزمایش خون گستره خون محیطی کدام برای تشخیص سرطان خون مناسب تر بوده و دقیق تر عمل می کند باید بگوییم که هر دو. هر دوی این آزمایش ها برای تشخیص سرطان خون لازم است. در آزمایش شمارش سلول های خونی تغییر تعداد سلول های خونی مشخص می شود اما این که کدام سلول خونی دچار تغییر شده است در این آزمایش قابل تشخیص نیست. همچنین در این آزمایش نمی توان در مورد بلاست ها که همان گلبول های سفید نابالغ هستند اطلاعاتی به دست آورد. بلاست ها به مقدار زیادی در مغز استخوان وجود دارند و تغییرات آن ها می تواند به تشخیص لوسمی کمک کند. پس همانطور که گفتیم آزمایش CBC و گستره خون محیطی هر دو برای تشخیص لوسمی لازم بوده و تعداد و تغییر در تعداد سلول های خونی مانند گلبول های سفید در آزمایش شمارش کامل سلول های خونی CBC قابل مشاهده می باشد و سلول های سفید نابالغ یا بلاست ها و تغییرات مربوط به آن ها در ازمایش گستره خون محیطی و زیر میکروسکوپ قابل مشاهده می باشند.
جمع بندی
تجویز آزمایش های فوق و یا کم بودن تعداد گلبول های سفید و … در جواب آزمایش خونتان هرگز نمی تواند نشانه سرطان خون باشد. برای تشخیص سرطان خون باید توسط پزشک بررسی های دقیق و کامل صورت بگیرد. علاوه بر آزمایش خون آزمایش نشانگرهای توموری و نمونه برداری از مغز استخوان نیز برای تشخیص سرطان خون مورد نیاز است. بعضی از داروها و بیماری ها نیز می تواند باعث کاهش یا افزایش سلول های خونی شود. بنابراین از نتایج آزمایش خون نمی توان برای تشخیص قطعی سرطان استفاده کرد.
منبع: نیک استار
