آیا کم کاری تیروئید باعث لاغری می شود؟

l ;hvdارتباط بین کم کاری تیروئید و چاقی مشخص و محرز است اما همیشه در این مورد پرسش هایی در ذهن بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید وجود دارد، مانند:

• آیا ید درمانی باعث چاقی می شود؟
• آیا ممکن است کم کاری تیروئید باعث لاغری شود؟
• آیا قرص کم کاری تیروئید باعث لاغری می شود؟

در این نوشتار، دکتر علیرضا آذرپیکان درباره ارتباط کم کاری تیروئید و چاقی یا به عبارت بهتر، کم کاری تیروئید و وزن، نکات مهمی را مطرح کرده است. حتما تا انتها مطالعه کنید.

آیا کم کاری تیروئید باعث لاغری می شود؟

تیروئید در بخش جلوی گردن قرار دارد. این غده با ترشح هورمون هایی در خون، متابولیسم یا به زبان ساده تر سوخت و ساز بدن انسان را تنظیم می کند. هورمون های تیروئید در مصرف میزان انرژی بدن نقش تعیین کننده ایفا می نمایند.

اگر در بدن انسان انرژی زیادی موجود باشد، یعنی کالری دریافتی از غذا بیشتر از کالری مصرفی برای فعالیت های روزمره باشد، این انرژی زیادی به صورت چربی در بدن ذخیره می شود. اگر میزان ذخیره چربی در بدن زیاد باشد، باعث بروز چاقی می گردد. چاقی یک بیماری مزمن به شمار می آید که به خودی خود احتمال بروز بسیاری از بیماری های دیگر را افزایش می دهد.

اگر میزان ترشح هورمون تیروئید کم باشد، فرد به کم کاری تیروئید مبتلا شده است. کم کاری تیروئید باعث کم شدن مصرف انرژی در بدن می شود. بنابراین احتمال این که انرژی در بدن زیاد بیاید، بیشتر می گردد. این امر به معنی احتمال بیشتر ذخیره شدن چربی و چاقی است.

پس بنابراین می توان گفت نه تنها کم کاری تیروئید باعث لاغری نمی شود، بلکه ممکن است باعث چاقی و افزایش وزن نیز بشود!

آیا اگر کم کاری تیروئید تشخیص داده نشود یا درمان نشود، به طور حتم باعث چاقی می شود؟

کم کاری تیروئید و چاقی ارتباط احتمالی دارند، نه قطعی! بعضی از افرادی که دچار کم کاری تیروئید درمان نشده هستند، چاق نمی شوند.

باید یادآور شد که در حدود 50 درصد بیماران مبتلا به کم کاری تیروئید که درمان نشده اند، اضافه وزن پیدا می کنند. این اضافه وزن در بیشتر این افراد در حد 3 تا 5 کیلوگرم است.

اگر وزن فردی که دچار کم کاری تیروئید می شود، در محدوده طبیعی باشد و اضافه وزن نداشته باشد، وزن گرفتن در حد 3 تا 5 کیلوگرم برایش مشکلی پیش نمی آورد.

آیا چاقی باعث کم کاری تیروئید می شود؟

چنین به نظر نمی رسد که چاقی به طور مستقیم بتواند باعث کم کاری تیروئید شود. علل زیادی وجود دارد که به کم کاری تیروئید منتهی می شود. بیشتر این علل تحت نفوذ و کنترل افراد نیست.

چاقی از عوامل خطرزای کم کاری تیروئید به شمار نمی آید. یعنی چاقی به طور مستقیم باعث ایجاد کم کاری تیروئید نمی شود. با وجود این، یک ارتباط پیچیده بین چاقی و کم کاری تیروئید وجود دارد.

برخی از پژوهش های پزشکی این فرضیه را مطرح می کنند که شاید چاقی در ایجاد یا پیشبرد کم کاری تیروئید نقش داشته باشد. با افزایش وزن، کارکرد تیروئید به طور معمول تا حدودی کم می شود.

به نظر می رسد گیرنده هایی که روی سلول های بدن قرار دارند و به هورمون های تیروئید واکنش نشان می دهند، با افزایش وزن، نسبت به هورمون های تیروئید واکنش کمتری نشان می دهند. به عبارت دیگر، همان طور که برخی از افراد با افزایش وزن، سلول های شان به انسولین مقاومت پیدا می کند و دچار دیابت می شوند، به نظر می رسد در برخی افراد با افزایش وزن، سلولهای بدن نسبت به هورمون تیروئید هم مقاومت پیدا می کنند.

ارتباط بین چاقی و کم کاری تیروئید هنوز به خوبی شناخته نشده است و باید منتظر پژوهش های بیشتر در این زمینه باشیم. به همین دلیل نمی دانیم آیا ممکن است کم کاری تیروئید باعث لاغری شود یا نه.

درمان چاقی ناشی از کم کاری تیروئید با چه گزینه هایی میسر می شود؟

تشخیص کم کاری تیروئید از روی آزمایش هورمون های تیروئید محرز می شود. T3 و T4 مخفف نام انگلیسی هورمون های تیروئید است. TSH مخفف نام انگلیسی هورمون محرک تیروئید است. هر چه TSH بیشتری از غده هیپوفیز مغز ترشح شود، تیروئید هورمون بیشتری را در خون ترشح می کند.

پزشک معالج پس از تشخیص کم کاری تیروئید، داروهایی را برای بیمار تجویز می کند تا غلظت هورمون های تیروئید در خون بیمار افزایش یابد. همین کار باعث از دست دادن مقداری از اضافه وزن ناشی از کم کاری تیروئید می شود. بنابراین واضح است که قرص کم کاری تیروئید باعث لاغری می شود اما فقط در افراد مبتلا به کم کاری تیروئید، نه افراد سالم، این خاصیت را دارد.

موثرترین و کم عارضه ترین گزینه درمانی برای رفع کم کاری تیروئید، قرص لِووتیروکسین است. این دارو فقط با تجویز پزشک باید تهیه و مصرف شود. پس از مصرف این دارو، باید در فواصل زمانی منظم غلظت هورمون های تیروئید در خون بیمار چک شود.

برخی از بیمارانی که با ابتلا به کم کاری تیروئید دچار اضافه وزن شده اند، با قرص کم کاری تیروئید لاغر نمی شوند. در این افراد در کنار ادامه درمان کم کاری تیروئید برای رفع چاقی باید از گزینه های زیر استفاده کرد.

– اصلاح سبک زندگی

اگر با وجود درمان کم کاری تیروئید، هنوز بیمار چاق است، باید به فکر تغییراتی در سبک زندگی وی بود. رژیم غذایی مناسب و کنترل مواد غذایی و نوشیدنی های مصرفی می تواند در کاهش وزن بیمار بسیار موثر باشد.

همچنین افزایش میزان تحرک مانند داشتن یک برنامه ورزشی منظم، می تواند در رهایی از اضافه وزن ناشی از کم کاری تیروئید تاثیر به سزایی داشته باشد.

– جراحی چاقی

انجام عمل جراحی یکی دیگر از راه های درمان چاقی ناشی از کم کاری تیروئید است. انواع عمل های جراحی باریاتریک (bariatric) مانند بای پس معده یا لیپو ساکشن ممکن است برای افراد چاق، به ویژه کسانی که شاخص توده بدن آنها بالای 40 است، کاربرد داشته باشد.

پس از چه مدت مصرف قرص کم کاری تیروئید، بیمار لاغر می شود؟

پاسخ دادن به این پرسش دشوار است. زمان لاغر شدن بیمار مبتلا به کم کاری تیروئید که تحت درمان است به دو عامل بستگی دارد:

• شدت کم کاری تیروئید
• مدت زمانی که طول می کشد تا غلظت هورمون های تیروئید در خون به حد طبیعی برگردد

برخی از افراد مبتلا به کم کاری تیروئید شدید به محض آغاز قرص، مقداری وزن از دست می دهند. این کاهش وزن به دلیل خروج آب و نمک از بدن آنها است. برعکس، افرادی که مبتلا به درجات خفیفی از کم کاری تیروئید هستند، ممکن است با آغاز درمان هیچ گونه کاهش وزنی را تجربه نکنند.

دکتر  علیرضا آذرپیکان، دانش آموخته رشته فوق تخصصی انکو سرجری و لاپاروسکوپی پیشرفته از دانشگاه تهران آماده پذیرش و درمان بیماران مبتلا به چاقی ناشی از کم کاری تیروئید هستند. خواهشمند است برای دریافت اطلاعات بیشتر و تعیین وقت ویزیت با شماره تلفن های کلینیک ایشان واقع در تهران تماس حاصل بفرمایید.

همچنین برای اطلاعات کامل تر، توصیه می شود مقاله منبع را به طور کامل مطالعه کنید.

منبع (Source) : مقاله «ارتباط تیروئید با چاقی و افزایش وزن» از دکتر علیرضا آذرپیکان