آموزش خواندن جواب آزمایش تیروئید

آموزش نحوه خواندن آزمایش تیروئید و تشخیص کم کاری و پر کاری تیروئید یا نرمال بودن آن – آموزش خواندن جواب آزمایش تیروئید و دانستنی های آن.

خواندن جواب آزمایش تیروئید

تیروئید یک غده کوچک پروانه ای شکل بوده که در جلوی گلو در قسمت عرضی حنجره قرار دارد. این غده از دو لوب تشکیل شده و بزرگترین غده اندوکرین (درون ریز) محسوب می شود. وزن غده تیروئید حدودا 25 گرم می باشد که البته ابعاد و وزن آن در مردان کمی بیشتر از زنان می باشد.

غده تیروئید هورمون تیروئید ترشح می کند. اثر اصلی هورمون های تیروئید افزایش میزان سوخت و ساز می باشد. هورمون های تیروئید سوخت و ساز چربی ها و قند ها را افزایش می دهند. هورمون های تیروئید همچنان بدن را تحریک به تولید پروتئین می کنند. بنابراین هورمون های تیروئید برای رشد طبیعی ضروری می باشد.

بیماری تیروئید چیست؟

اگر غده تیروئید کمتر یا بیشتر از حد طبیعی هورمون تیروئید تولید کند نشان دهنده بیماری تیروئید می باشد. بعضی بیماری ها با اختلال در غده هیپوفیز باعث اختلال در ترشح هورمون تیروئید می شوند. از آن جایی که هورمون تیروئید نقش بسیار مهمی در بدن دارد بیماری های تیروئید باید جدی گرفته شوند.

فعال بودن بیش از حد تیروئید

اگر تیروئید بیشتر از مقدار طبیعی خود فعالیت کند هورمون تیروئید بیش از حد ترشح می شود و منجر به پرکاری تیروئید می شود. در این حالت متابولیسم بدن افزایش پیدا می کند. سوخت و ساز بدن بسیار بالا می رود. در این حالت فرد دچار کاهش وزن می شود زیرا مواد غذایی در بدنش با سرعت زیاد در حال سوخت و ساز هستند. افرادی که تیروئید پرکاری دارند زیاد عرق می کنند. ضربان قلب آن ها بسیار بالا می باشد و دچار لرزش می شوند.

غیر فعال بودن تیروئید

اگر تیروئید غیر فعال باشد هورمون تیروئید کم تولید می شود و در نتیجه باعث کم کاری تیروئید می شود. متابولیسم بدن به شدت کاهش پیدا می کند و سوخت و ساز در سلول ها پایین آمده بدن انرژی بسیار کمی تولید و مصرف می کند. تیروئید کم کار در افراد منجر به اختلال در رشد مخصوصا در کودکان، چاقی ، خستگی مفرط، احساس سرما، یبوست و خشکی پوست می شود.

آنالیز تیروئید در خون چگونه صورت می گیرد

اگر شما دچار کم کاری یا پرکاری تیروئید شده باشید پزشک برای بررسی میزان ترشح تیروئید و میزان هورمون های تیروئید از شما آزمایش خون می گیرد. این آزمایش ها برای تشخیص عملکرد غده تیروئید انجام می شود و در کودکان نتایج این ازمایش برای هدایت درمان استفاده می شود. از متداول ترین آزمایشات تیروئید می توان به موارد زیر اشاره کرد

1) آژمایش و بررسی هورمون تیروکسین

این آزمایش برای بررسی سطح هورمون تیروکسین T4 در خون انجام می شود. پزشکان معمولا برای تشخیص کم کاری یا پرکاری تیروئید از این آزمایش استفاده می کنند. معمولا دو روش برای انجام این آنالیز وجود دارد.

روش اول: T4 کل، در این آژمایش مقدار کل تیروکسین در خون اندازه گیری می شود. در این آزمایش تمام تیروکسین موجود در خون اندازه گیری می شوند. بعضی از تیروکسین ها متصل به پروتئین هستند و به انتقال ورمون ها از طریق خون کمک می کنند. در این تست میزان این نوع تیروکسین ها نیز محاسبه می شود.

روش دوم: T4 آزاد، در این آنالیز فقط تیروکسین ها آزاد را اندازه گیری می کنند و کاری به تیروکسین های متصل به پروتئین ندارند. این تیروکسین های آزاد عملکرد بسیاری از سلول های بدن را تحت تاثیر قرار می دهند.

2) آزمایش و بررسی هورمون تحریک کننده تیروئید

هورمون تحریک کننده تیروئید یا TSH توسط غده هیپوفیز تولید می شود و باعث تحریک غده تیروئید به تولید هورمون های  T3 و  T4 می شود. این هورمون ها میزان مصرف انرژی در بدن را کنترل می کنند. اگر مقادیر زیادی از این هورمون ها وارد جریان خون شود فرد دچار پرکاری تیروئید شده که علائمی مانند تپش قلب، لرزش دست ها، کم کردن وزن، عصبانیت و کم خوابی دارد. اگر هورمون های تیروئیدی ترشح شده به خون کمتر از حد طبیعی باشد فرد دچار کم کاری تیروئید شده و علائمی نظیر افزایش وزن، عدم تحمل سرما، خستگی بیش از حد و خشکی پوست دارد. بنابراین در آزمایش TSH  مقادیر این هورمون در خون سنجیده می شود. آزمایش TSH معمولا برای تشخیص اختلالات تیروئیدی در افرادی که دارای علائم پرکاری یا کم کاری تیروئید می باشند تجویز می شود. همچنین برای غربالگری نوزادانی که تیروئید کم کار دارند، هدایت درمان در افرادی که تیروئید پرکار یا کم کار دارند، بررسی و تشخیص نازایی و مشکلات مربوط به آن و کمک به بررسی عملکرد هیپوفیز آزمایش TSH تجویز می شود. مقدار طبیعی هورمون تحریک کننده تیروئید باید بین 0.5 تا 5 mIU باشد. برای این آزمایش نیازی به آمادگی خاصی نمی باشد اما خوب است بدانید بسیاری از داروها و بیماری ها می تواند بر نتیجه این اژمایش تاثیر بگذارد. بنابراین باید حتما پزشک خود را در جریان بیماری ها و داروهایی که مصرف می کنید قرار دهید. از جمله مواردی که نتیجه آزمایش TSH را تحت تاثیر قرار می دهند می توان به بارداری، مصرف داروهای حاوی استروژن، بیماری های کبد، بیماری های سیستمیک، مقاومت به هورمون های تیروئیدی و مصرف بعضی داروها مانند آسپرین و داروهای جایگزین هورمون ها تیروئیدی اشاره کرد.

3) تست T3 کل

یکی دیگر از هورمون های ترشح شده از غده تیروئید T3 می باشد. اگرچه میزان تولید هورمون T4 بسیار بیشتر از هورمون T3  می باشد (حدود 95 درصد از هورمون های ترشج شده از غده تیروئید هورمون های T4 هستند)، اما با وجود ناچیز بودن میزان ترشح هورمون T3 این هورمون نقش اصلی را ایفا می کند.  اندازه گیری هورمون T3 زیاد متداول نمی باشد. زیرا با وجود این که بعضی از هورمون های T4 تبدیل به هورمون T3 می شوند اما همچنان میزان هورمون T4 بیشتر از T3  می باشد. و از آن جایی که کم کاری یا پرکاری تیروئید تاثیر مستقیمی بر میزان این هورمون نمی گذارد بنابراین اندازه گیری هورمون T3 چندان متداول نیست. اما در دو مورد باید حتما هورمون های T3 اندازه گیری شوند. یکی برای بررسی اشکال در عملکرد بافت هایی که وظیفه تبدیل T4 به T3  را به عهده دارند. میزان بسیار کم این هورمون نشان می دهد بافت هایی از بدن که وظیفه تبدیل هورمون T4 به T3 را به عهده دارند دچار اختلال شده اند. یکی دیگر از مواردی که نیاز به بررسی میزان هورمون T3  در خون می باشد بررسی تیروتوکسیکوز می باشد. در این حالت در آزمایشات فرد میزان T4 و TSH  در حد طبیعی می باشد اما فرد دچار علائم پرکاری تیروئید می باشد. در این حالت میزان هورمون T3 در خون اندازه گیری می شود و بالا بودن میزان ان نشان دهنده پرکاری تیروئید در فرد می باشد.

4) آزمایش آنتی بادی تیروئید

این آزمایش برای تشخیص بیماری های تیروئیدیت هاشیموتو و تیروئیدیت لنفوسیتیک مزمن (در کودکان) استفاده کمی شود. در این بیماری ها سیستم ایمنی بدن به غده تیروئید حمله می کند و آنتی بادی تیروئید می سازد. برای بررسی احتمال ابتلا به این بیماری پزشکان سطح بالایی از آنتی بادی هایی که نشانه حمله سیستم ایمنی بدن به پروتئین های غده تیروئید می باشد را مورد بررسی قرار می دهند. دو نوع آنتی بادی معمولا مورد آزمایش قرار می گیرد،  آنتی بادی تیروئلوبولین (TgAb) و آنتی بادی های تیروئید پراکسیداز (TPO). نتایج بالای این آزمایش نشان دهنده بیماری ها ی خود ایمنی نظیر تیروئیدیت مزمن، آرتریت روماتوئید، کارسینوم تیروئید و … می تواند باشد که باید توسط پزشک بررسی شود.

منبع: nikstar.ir